Ułamki i liczby dziesiętne

Ułamki można zapisać na dwa sposoby — jako ułamki zwykłe i dziesiętne.

Najpierw zobaczmy, jak czytać ułamki zwykłe (vulgar fractions), ponieważ one mogą przysparzać trochę więcej kłopotów.

→ liczniki czytamy jako liczby główne (one, two, three…), a mianowniki jako liczby porządkowe (third, sixth, seventh…). Wyjątkami są ½ i ¼

→ jeżeli licznik jest większy niż jeden, mianownik jest w liczbie mnogiej (dodajemy -s: sixths, sevenths…)

Przykłady:

Ułamki dziesiętne (decimal fractions) są o wiele prostsze, ponieważ używamy do nich jedynie liczb głównych.

• w angielskich liczbach dziesiętnych stosujemy kropkę zamiast przecinka i odczytujemy ją jako point

• liczby po kropce czytamy pojedynczo (0-9)

• jeżeli przed kropką jest tylko 0, mamy kilka opcji:

1. nie czytamy 0 i zaczynamy od point
2. przeczytać je jako nought point (głównie brytyjski angielski)
3. przeczytać je jako zero point

• jeżeli 0 stoi po kropce (część dziesiętna), możemy odczytać je jako nought [no:t] lub oh [ou], lub zero/ˈzɪə.rəʊ/

Przykłady:

Uwaga, powyższe zasady nie dotyczą odczytywania cen i kwot pieniężnych. Te omawiamy w osobnej części artykułu.

Daty i lata

Zacznijmy od tego jak odczytać rok w języku angielskim, ponieważ różni się to od języka polskiego.

Daty do roku 2000

Wszystkie daty można przeczytać dwojako. Jako przykład weźmy rok 1973:

1. nineteen hundred and seventy-three (czyli dosłownie dziewiętnaście setek i siedemdziesiąt trzy)

2. nineteen seventy-three (rozbijamy rok na dwie liczby: dziewiętnaście i siedemdziesiąt trzy)

Jednak zarówno w Brytyjskim jak i amerykańskim angielskim, sposób drugi (dzielenie roku na dwie liczby) jest najbardziej popularny i to ten sposób najczęściej usłyszysz.

Wyjątkami są lata kończące się na -00 (a więc nowe stulecia), które czytamy sposobem pierwszym:

• 1600 - sixteen hundred

• 1700 - seventeen hundred

• 1800 - eighteen hundred

rok 2000 +

Na początku milenium, lata 2000 + zaczęto czytać jak regularną liczbę główną, a więc:

• 2000 - two thousand

• 2010 - two thousand and ten

W miarę upływu lat sposób ten coraz mocniej był wypychany przez bardziej popularną opcję dzielenia roku na dwie liczby — tak jak przed rokiem 2000. Dlatego dziś, jako liczbę główną czyta się głównie zakres lat 2000-2010.

Spójrzmy na przykłady:

24 - (the year) twenty-four (w mowie często dodaje się the year w latach dwu- lub trzycyfrowych)

966 - nine hundred sixty-six lub nine sixty-six

1005 - one thousand and five lub ten oh-five

1568 - fifteen sixty-eight

1400 - fourteen hundred

1408 - fourteen oh-eight

1999 - nineteen ninety-nine

2000 - two thousand

2005 - twenty oh-five lub two thousand and five

2016 - two thousand sixteen lub twenty sixteen

2000 BC - two thousand BC (before Christ — przed Chrystusem)

Wiemy już jak czytać rok, ale co z całą datą? W języku angielskim istnieje bardzo wiele sposobów napisania daty, z dużymi różnicami między amerykańskim i brytyjskim angielskim. Np.:

March 9,2020 (amerykański ang.)
March 9th, 2022 (amerykański ang.)
9 March 2020 (brytyjski ang.)
9th March 2020 (brytyjski ang.)

Jednak niezależnie od tego, jaki sposób zapisu wybierzemy, daty zawsze odczytujemy, używając liczb porządkowych.

I tak 1 stycznia 2023 powiemy:

It’s the first of January twenty twenty-three.

LUB

It’s January first, twenty twenty-three.

Gdy najpierw podajemy miesiąc, nie musimy używać the i of.

Ważna różnica między amerykańskim a brytyjskim angielskim pojawia się w przypadku zapisu liczbowego np. 12/9/2000.

Amerykanie stawiają miesiąc jako pierwszy, natomiast Brytyjczycy jako drugi. Powyższy zapis dla Amerykanina oznaczałby więc 9 grudnia (December 9, 2000), a dla Brytyjczyka 12 września (12th September, 2000).

Trzeba o tym pamiętać w momencie, gdy otrzymujemy korespondencję od kogoś zza oceanu. Aby uniknąć problemów, warto stosować zapis z miesiącem napisanym słownie.

Jeśli chcesz się dowiedzieć więcej, polecamy video: How to read and write the date, and how NOT to!

Procenty

Tutaj żadnych niespodzianek — do czytania procentów używamy liczb głównych i dodajemy słówko percent, czyli procent. Jeśli mamy liczby po kropce, czytamy tak samo jak ułamki dziesiętne (osobno).

Kwoty pieniężne

Odczytując kwoty pieniężne, najpierw podajemy liczbę, a później dodajemy walutę. Zauważ, że zapis liczbowy jest w odwrotnej kolejności.

$5 - five dollars
€500 - five hundred euros

Jeśli cena posiada części setne po kropce, odczytujemy je na samym końcu. Pomimo że poniższe zapisy przypominają liczby dziesiętne, nie czytamy ich w taki sam sposób.

€10.20 - ten euros twenty (w mowie potocznej skracane do ten twenty)

₤10.50 - ten pounds fifty (ten fifty)

$35.25 - thirty-five dollars twenty-five cents (lub thirty-five dollars twenty-five lub thirty-five dollars twenty-five)

$3,200.50 - three thousand two hundred dollars and fifty cents

→ zwróć uwagę, że gdy mówimy o cenach, tysiące oddzielamy od reszty przecinkiem

Odczytywanie miar

Tu nic Cię nie zaskoczy. Odczytujemy liczbę główną i jednostkę miary.

Numery telefonu

W języku angielskim zadanie jest ułatwione, ponieważ podajemy każdą liczbę osobno:

Phone number: 3498-4088 - three four nine eight, four oh double eight

→ zero najczęściej wypowiadane jest jako oh. A amerykanskim angielskim trochę częściej można usłyszeć zero.

→ jeśli jedna liczna powtarza się dwa razy pod rząd mówimy double [liczba], jeśli trzy razy pod rząd triple [liczba]

Godziny

Zapraszamy do naszego artykułu o odczytywaniu godzin w języku angielskim: Godziny po angielsku >>

Liczebniki są jedną z pierwszych rzeczy, jakich uczymy się w języku obcym, przez co może się wydawać, że stawiamy czoła długim listom do zapamiętania na pamięć.

Obiecujemy, że nie jest tak źle!

W poniższym artykule nauczysz się liczebników głównych (cardinal numbers) i porządkowych (ordinal numbers). Nauczysz się czytać ułamki i liczby dziesiętne, daty, numery telefonu i inne.

Jednak pamiętaj, że nie musisz się nauczyć wszystkiego od razu.

To zaczynamy!

Spis treści

• Jak czytać "zero"?
• Liczebniki główne
• Liczebniki porządkowe
• Ułamki i liczby dziesiętne
• Daty i lata
• Procenty
• Kwoty pieniężne
• Odczytywanie miar
• Numery telefonu
• Godziny

Jak czytać „zero”?

Gdy uczymy się liczyć, zazwyczaj zaczynamy od jeden. Tymczasem zero w języku angielskim jest bardzo ciekawe (albo i problematyczne) i zależnie od sytuacji przyjmuje inną formę.

W miarę nauki języka będziesz spotykać poniższe zastosowania regularnie, dzięki czemu nauczysz się ich w naturalny sposób.

Na razie, żeby nie być zaskoczonym w dalszej części artykułu, zapoznaj się z tymi ogólnymi zasadami.

• oh/o (czyt.oł — jak litera O) - Tak jak u słynnego agenta 007 (double oh seven). Najczęściej używane w podawaniu numerów telefonów, roku, szeregu zer, numerów pokojów hotelowych i w liczbach dziesiątych (po kropce).

• zero — głównie używane w matematyce, gdy 0 występuje samo (np. 0%) lub przy podawaniu temperatury

• nought — w liczbach dziesiętnych, używane tylko w brytyjskim angielskim

• nil — przy podawaniu wyników sportowych

Liczebniki główne

Liczebniki główne (jeden, dwa, trzy itd.) pozwalają nam określić ilość i odpowiadają na pytanie ile?/ ilu?.

1-12

Pierwszych liczb trzeba się nauczyć na pamięć, ale będą one bazą do tworzenia następnych:

13-19

Liczebniki od 13 do 19 tworzone są regularnie poprzez dodanie -teen (polski odpowiednik -naście) do podstaw, które już poznałeś. Zwróć uwagę na nieregularną pisownię liczb trzynaście i piętnaście.

20-100

Teraz poznajmy wielokrotności liczby dziesięć. Wszystkie pełne dziesiątki kończą się na końcówkę -ty, dodaną do rdzenia.

Zwróć uwagę na pisownię twenty, thirty, forty i fifty. Liczebniki od 60 do 90 piszemy już beż żadnych nieregularności. 

Najtrudniejsze już za Tobą!

Resztę liczebników tworzymy, dodając jednostkę (1-9) do dziesiątki i oddzielając myślnikiem:

31 - thirty-one
45 - forty-five
76 - seventy-six
99 - ninety-nine

100 +

Czas poznać liczbę sto i jej wielokrotności:

Kilka wskazówek:

• zamiast one hundred/thousand etc. możesz powiedzieć a hundred/thousand etc.

np. 135 - one hundred and thirty-five lub a hundred and thirty-five

• “duże” liczby dzielone są w grupy po trzy i oddzielone przecinkiem (np. 5,430,000)
• hundred, thousand etc. nigdy nie występują w liczbie mnogiej, więc nie dodajemy do nich -s.

np.  5,000 - five thousand (nie five thousands)

Wyjątkiem są wyrażenia, w których nie podajemy konkretnej ilości (np. setki ludzi — hundreds of people)

Przykłady:

385 - three hundred and eighty-five

157 - one hundred and fifty-seven

963 - nine hundred and sixty-three

255 - two hundred and fifty-five

812 - eight hundred and twelve

2356 - two thousand three hundred and fifty-six

5230 - five thousand two hundred and thirty

7630 - seven thousand six hundred and thirty

→ Uwaga: w amerykańskim angielskim and jest zazwyczaj pomijane.

Liczebniki porządkowe

Liczebniki porządkowe (pierwszy, drugi, trzeci…) wyrażają kolejność. Odpowiadają na pytanie — który?, która?, które z kolei?.

1-3

Pierwsze trzy liczby są nieregularne. Zwróć uwagę na końcówki, które dodaje się do cyfry w wersji nieopisowej.

Resztę liczebników tworzymy poprzez dodanie końcówki -th do liczebnika głównego. Zwróć uwagę na wyróżnione wyjątki w pisowni.

Jako że pełne dziesiątki liczebników głównych kończą się na -y, ucinamy je a końcówka -th zmienia się w -ieth. 

→ Ważne! W języku polskim mówimy np. dwudziesty pierwszy — obie liczby są porządkowe. W języku angielskim jedynie ostatnia cyfra w liczbie (jednostka) jest porządkowa, reszta to liczby główne.

Przykłady:

22nd - twenty-second

57th - fifty-seventh

121st - one hundred and twenty-first

1005th - one thousand and fifth

650th - six hundred and fiftieth

Autor Joanna Leporowska

Absolwentka Filologii Nowogreckiej na UAM w Poznaniu, tłumaczka angielskiego, poliglotka i pasjonatka językoznawstwa. Już w przedszkolu zdecydowała, że musi "mówić jak Anglik" co przydało się, gdy przez ostatnie dziesięć zatrzymał ją wymarzony Londyn i praca dla Royal Academy of Arts czy Tate. Nauczanie języka angielskiego to pasja, w której od zawsze dąży przede wszystkim do pokazania żywego języka za regułkami książkowymi, czego w szkolnej edukacji często brakuje.

Najnowsze posty

© Copyright 2024 by Chatschool