Dźwięki w języku angielskim można podzielić na cztery główne kategorie – krótkie samogłoski (short vowels), długie samogłoski (long vowels), dwugłoski (diphthongs) i spółgłoski (consonants). Poniżej znajdziesz zestawienie najważniejszych z nich.
W angielskim występuje siedem samogłosek krótkich oraz pięć samogłosek długich. Do tych pierwszych zaliczamy:
/ʌ/ – brzmieniem przypomina krótkie polskie „a”. W ten sposób często wymawiamy po angielsku litery „o”, „u” i „ou” – np. w wyrazach much (/mʌtʃ/), country (/kʌntri/), love (/lʌv/), honey (/ˈhʌni/), touch (/tʌtʃ/), run (/rʌn/).
/æ/ – dźwięk pomiędzy polskim „a” i „e”. Pojawia się m.in. w słowach cat (/kæt/), hand (/hænd/), family (/ˈfæməli/), have (/hæv/) oraz hand (/hænd/).
/e/ – krótkie „e”. Występuje przykładowo w wyrazach pet (/pet/), get (/get/), end (/end/), ready (/ˈredi/), spend (/spend/), egg (/eɡ /) i went (/went/).
/ə/ – ten dźwięk, określany jako „schwa”, nigdy nie jest akcentowany w angielskich słowach. Brzmieniem przypomina krótkie „e” lub „u” – m.in. w wyrazach about (/əˈbaʊt/), annoy (/ə'nɔɪ’/), listen (/ˈlɪsən/), position (/pəˈzɪʃən/).
/ɪ/ – krótki dźwięk, przypominający polskie „i” lub „y”. Pojawia się w słowach in (/ɪn/), it (/ɪt/), become (/bɪ’kʌm/), which (/wɪtʃ/), think (/θɪŋk/).
/ɒ/ – krótkie „o”. Występuje przykładowo w wyrazach not (/nɑːt/), got (/gɒt/), obvious (/ˈɑːbviəs/), job (/dʒɑːb/) oraz watch (/wɑːtʃ/).
/ʊ/ – dźwięk podobny do polskiego „u”. Pojawia się w słowach good (/gʊd/), would (/wʊd/), book (/bʊk/) czy wood (/wʊd/).
Długie samogłoski są w alfabecie fonetycznym sygnalizowane za pomocą dwukropka umieszczonego bezpośrednio za literą, którą należy wydłużyć.
/ɑː/ – długie „a”. Występuje w takich słowach jak art (ɑːrt/), car (/kɑːr/), hard (/hɑːrd/), palm (/pɑːm/).
/ɜː/ – długie „e”. W wymowie przypomina dźwięk pomiędzy polskim „e” a „u”. Znajdziemy go w takich wyrazach jak first (/fɜːrst/), turn (/tɜːrn/), person (/ˈpɜːrsən/) oraz word (/wɜːrd/).
/iː/ lub /i/ – dźwięk podobny do polskiego „i”. Najczęściej odpowiada literom „e” lub „ee”. Pojawia się w słowach these (/ðiːz/), three (/θriː/), agree (/əˈɡriː/), belief (/bəˈliːf/) oraz beach (/biːtʃ/).
/ɔː/ – długie „o”. Ten dźwięk znajdziemy m.in. w wyrazach call (/kɔːl/), for (/fɔː/), born (/bɔːn/), thought (/θɔːt/) czy law (/lɔː/).
/uː/ – długie „u”. Zazwyczaj odpowiada literom „o” i „oo”, ale często wybrzmiewa także w miejscu „ugh” lub „ew”. Występuje w m.in. słowach too (/tuː/), who (/huː/), group (/ɡruːp/), through (/θruː/), soup (/suːp/) i fruit (/fruːt/).
Dyftongi, czyli dwugłoski, to dźwięki złożone z dwóch samogłosek. W języku angielskim wyróżniamy:
/eɪ/ – połączenie dźwięków /e/ i /ɪ/, które czytamy jak polskie „ej”/. Pojawia się w takich słowach jak make (/meɪk/), maybe (/ˈmeɪbi/), late (/leɪt/), table (/ˈteɪbəl/), brain (/breɪn/) czy strange (/streɪndʒ/).
/ɔɪ/ – dźwięk ten czytamy jak polskie „oj”. Występuje m.in. w wyrazach choice (/tʃɔɪs/), noise (/nɔɪz/), coin (/kɔɪn/), enjoy (/ɪnˈdʒɔɪ/) oraz boil (/bɔɪl/).
/əʊ/ – wypowiadany jak „eu” lub „eł”. Znajdziemy go w takich słowach jak go (/ɡəʊ/), know (/nəʊ/), over (/ˈəʊvə/) oraz solider (/ˈsəʊldʒə/).
/aɪ/ – dźwięk czytany jako „aj”. Pojawia się w wyrazach like (/laɪk/), cry (/kraɪ/), myself (/maɪˈself/), trial (/ˈtraɪəl/), sometimes (/ˈsʌmtaɪmz/), night (/naɪt/) i high (/haɪ/).
/aʊ/ – odpowiednik polskiego dźwięku „au”. Występuje chociażby w słówkach now (/naʊ/), out (/aʊt/), about (/əˈbaʊt/), mouth (/maʊθ/), doubt (/daʊt/), frown (/fraʊn/)
/ɪə/ – przypomina polski dźwięk „ije”. Znajdziemy go m.in. w słowach year (/jɪə/), here (/hɪə/), appear (/əˈpɪə/), fear (/fɪə/), beer (/bɪə/) oraz dear (/dɪə/).
/ʊə/ – dźwięk ten odpowiada polskiemu „uła” lub „ułe”. Pojawia się w wyrazach hour (/aʊә/), pure (/pjʊr/), tour (/tʊə/).
/eə/ – czytany jako „e”, dźwięk ten występuje w słowach there (/ðeə/), wear (/weə/), hair (/heә/) czy stairs (/steəz/).
Na alfabet fonetyczny składają się 24 spółgłoski. Większość z nich ma jednak takie samo brzmienie i w języku polskim, i angielskim. Poniższej znajdziesz te, których wymowa jest mniej oczywista i może przysporzyć trudności podczas nauki.
/θ/ – ubezdźwięczniona wymowa spółgłosek „th”. W ten sposób wypowiemy m.in. słowa thing (/θɪŋ/), think (/θɪŋk/), nothing (/ˈnʌθɪŋ/), month (/mʌnθ/) oraz thousand (/ˈθaʊzənd/).
/ð/ – dźwięczna wymowa spółgłosek „th”. Zastosujemy ją w takich wyrazach jak that (/ðæt/), than (/ðæn/), they (/ðeɪ/), another (/əˈnʌðər/) czy rhythm (/ˈrɪðəm/).
/ʃ/ – dźwięk zbliżony do polskiego „sz”, zazwyczaj odpowiadający literom „sh”. Pojawia się w słówkach ship (/ʃɪp/), shy (/ʃaɪ/), shoe (/ʃuː/), passion (/pæʃən/), condition (/kənˈdɪʃən/) i fish (/fɪʃ/).
/ʒ/ – w ten sposób często wypowiadamy litery „s” lub „si”. Brzmienie tego dźwięku przypomina polskie „ż”. Znajdziemy go m.in. w wyrazach usual (/ˈjuːʒuəl/), decision (/dɪˈsɪʒən/), vision (/ˈvɪʒən/), massage (/məˈsɑːʒ/) oraz revision (/rɪˈvɪʒən/).
/ʧ/ – dźwięk zbliżony do polskiego „cz” i „ć”. Występuje w takich słówkach jak touch (/tʌtʃ/), match (/mætʃ/), cheap (/tʃiːp/) i child (/tʃaɪld/).
/ʤ/ – najczęściej odpowiadający literom „j” lub „g”, dźwięk ten przypomina polskie „dź” i „dż”. Pojawia się w wyrazach gym (/dʒɪm/), page (/peɪdʒ/), judge (/dʒʌdʒ/), manage (/ˈmænədʒ/), cage (/keɪdʒ/) oraz adjust (/əˈdʒʌst/).
/ŋ/ – nosowy dźwięk „n”. Znajdziemy go chociażby w słowach thing (/θɪŋ/), nothing (/ˈnʌθɪŋ/), sing (/sɪŋ/), ending (/ˈendɪŋ/) i bank (/bæŋk/).
Bez względu na to, czy zdecydujesz się na praktykę British lub American English, czy zachowasz swój własny rodzimy akcent, poprawna wymowa angielskich słów jest niezbędna, aby sprawnie komunikować się ze wszystkimi osobami posługującymi się tym językiem.
Poniżej znajdziesz wskazówki, które pomogą Ci w ćwiczeniu oraz usprawnieniu wymowy angielskich słów.
Korzystaj ze słownika. Zapis fonetyczny słów pojawia się nie tylko w słownikach w wersji papierowej, ale także w słownikach online, które zawsze są pod ręką. Ich dodatkowym atutem jest fakt, że zazwyczaj udostępniają opcję odsłuchania, w jaki sposób wymawia się dany wyraz. Dzięki temu bez problemu mogą z nich korzystać także osoby, które nie czują się pewnie w odczytywaniu transkrypcji fonetycznych.
Słuchaj i naśladuj. Najprostszym sposobem na naukę wymowy jest naśladowanie wypowiedzi native speakerów. W tym celu możesz korzystać z amerykańskich lub brytyjskich produkcji filmowych, seriali, podcastów, filmów na YouTubie czy nawet piosenek. Podczas słuchania zwracaj uwagę na intonację zdań i akcenty wyrazowe. Na bieżąco powtarzaj na głos padające kwestie, starając się dokładnie odwzorować dźwięki.
Nagrywaj. Aby wyłapać wszystkie wyrazy, których wymowa sprawia Ci trudność, nagrywaj swoje wypowiedzi. W tym celu najlepiej odczytać na głos fragment podręcznika, artykułu czy książki.
Zapoznaj się z tzw. parami minimalnymi. Pary minimalne, inaczej homofony, to słowa, które brzmią niemal identycznie, choć mają różną pisownię. Przykładem tego typu par wyrazów mogą być peace („pokój) i piece („kawałek”). Oba te słowa przeczytamy jako /piːs/. Z kolei para ship („statek) i sheep („owca”) różni się jedynie długością artykulacji głoski „i”. Ship wymawiamy jako /ʃɪp/, a sheep – /ʃiːp/.
Ćwicz. Wiele angielskich dźwięków nie występuje w języku polskim. Dlatego ich opanowanie wymaga ćwiczeń – także w sensie fizycznym. Nasze usta muszą bowiem dostosować się do wymawiania nowych dźwięków.
Nie zniechęcaj się popełnianymi błędami – z czasem będzie ich coraz mniej. Jeśli wciąż potrzebujesz pomocy w odczytywaniu symboli fonetycznych lub chcesz je sobie utrwalić, obejrzyj poniższy film:
Wymowa angielskich słów stanowi wyzwanie dla wielu osób, które podejmują się nauki tego języka. Angielska fonetyka znacznie różni się bowiem od tej polskiej – obejmuje dźwięki nieużywane w naszej mowie rodzimej.
Sprawdź, co zrobić, aby poprawić wymowę języka angielskiego i brzmieć jak native speaker.
Spis treści:
Główną zasadą, jeśli chodzi o wymowę słów w języku angielskim jest fakt, że jedna litera nie równa się jednemu dźwiękowi. Ich brzmienie często zmienia się w zależności od słowa. Jeden znak alfabetyczny może być czytany na kilka różnych sposobów. Ponadto, nieraz zdarza się, że dwie litery wspólnie tworzą jeden dźwięk. Zasady te mogą sprawiać trudność podczas nauki angielskiego, ponieważ nie obowiązują w języku polskim. Istnieją jednak proste sposoby, aby je opanować.
Większość liter w języku polskim czytamy tak samo we wszystkich wyrazach i kontekstach. Aby równie sprawnie wymawiać słowa po angielsku, musimy zapoznać się z alfabetem fonetycznym.
Międzynarodowy alfabet fonetyczny (International Phonetic Association), w skrócie zwany IPA, stoi u podstaw wymowy słów we wszystkich językach. Jego znajomość pomaga w odczytywaniu nowopoznanych wyrazów i zarazem umożliwia sprawniejsze korzystanie z leksykonów i książek do nauki. Transkrypcja, czyli fonetyczny zapis liter lub słów, pojawia się bowiem we wszystkich słownikach. Zazwyczaj umieszczona jest w nawiasach pochyłych (//) lub kwadratowych ([]).
Zapis fonetyczny podpowiada nam, jak poprawnie odczytać dany wyraz. Jednak zanim przejdziemy do wymowy słów, zapoznaj się z transkrypcją angielskiego alfabetu, zamieszczoną poniżej.
A |
[eɪ] |
B |
[biː] |
C |
[siː] |
D |
[diː] |
E |
[iː] |
F |
[εf] |
G |
[dʒiː] |
H |
[eɪʧ] |
I |
[aɪ] |
J |
[ʤeɪ] |
K |
[keɪ] |
L |
[εɫ] |
M |
[εm] |
N |
[εn] |
O |
[əʊ] |
P |
[piː] |
Q |
[kjuː] |
R |
[ɑː] |
S |
[εs] |
T |
[tiː] |
U |
[juː] |
V |
[viː] |
W |
[dʌbljuː] |
X |
[εks] |
Y |
[waɪ] |
Z |
[zεd] |
Powyższa wymowa bazuje na tradycyjnym British English. Niektóre z tych dźwięków posiadają odmienne odpowiedniki w American English. Litera „O” w amerykańskim angielskim brzmiała będzie /oʊ/, „R” wymawiamy jako /ɑɹ/, a „Z” – /ziː/.
Nie zapominaj także, że brzmienie poszczególnych liter może różnić się w zależności od wyrazu. Przykładowo „W” (czyli / dʌbljuː/) w słowie war wypowiemy jako /w/, a w przypadku who lub why pozostanie ono nieme.
Fonetyka angielska – nauka wymowy w języku angielskim
Autor Jagoda
Filolożka, językoznawczyni i tłumaczka angielskiego. Wychowała się na brytyjskich klasykach literatury – po latach czyta je ponownie, tym razem w oryginale. Pasjonuje się angielskimi dialektami, które eksploruje podczas wymiany listów z pen pals z Kanady i Australii. Podczas nauki języków stawia na praktyczne podejście i poznawanie fraz przydatnych w codziennych sytuacjach.
© Copyright 2024 by Chatschool